K+L 13: HET LAM GODS
Het schilderij
Wie kent er niet dat beroemde schilderij uit de 15de eeuw van de
gebroeders Van Eyck? Het gaat trouwens om meer dan één schilderij: een
polyptiek. We kunnen ons niet meer voorstellen dat er zulke fantastische
kunstschilders hebben bestaan die er de nodige tijd en het nodige geduld voor
overhadden om o.a. Bijbeltaferelen zo minutieus, zo perfect weer te geven. Maar
kijk dan eens naar het lam: een straal bloed stroomt uit de keel in een kelk.
Als we de volledige polyptiek bewonderen, dan wijst alles erop dat de beroemde,
professionele kunstschilders zich op de Bijbel baseerden.
Lam Gods dat wegneemt de zonden der wereld, ontferm u over ons
Als gelovige kerkgangers kennen we dit Agnus Dei heel goed. Maar … vanwaar komt nu dat beeld van dat Lam? Dat was een van de vragen die
we in de laatste Bijbellezing van het boek Openbaring (Apocalyps) beantwoord
wilden zien. Wie is dat Lam?
In Op 5 is er maar één waardig om de zeven zegels van 'het
(levens)boek' te verbreken en alzo het boek te openen: de leeuw van Juda,
die een lam blijkt te zijn. Het lam heeft te lijden gehad, maar heeft
uiteindelijk de dood overwonnen. Met unieke beelden uit die tijd wordt verwezen
naar de verrezen Heer, naar het bloed van het lam.
Op 6: er worden zegels verbroken
Bij het breken van de 4 eerste zegels verschijnt de breekbaarheid
en de broosheid van de mens. Hij wordt overspoeld door ziekte,
pijn en wangedrag. Het derde zegel verwijst naar de economische
uitbuiting van de arme. (lees ook Amos 5,11/ 8,5). Bij het vierde zegel
probeert de Dood macht te krijgen, maar slaagt hierin slechts voor een vierde
deel.
Bij het vijfde zegel hoor je een belangrijke vraag, die eigenlijk ook
onze vraag is: God, wanneer grijp je eens in en vernietig je de (mijn)
vijand? IS? Oorlogen? Dictators?
Bij het zesde zegel wordt de broosheid van de mens nog eens
onderstreept.
Het hoofdstuk eindigt onverwacht met de toorn van het lam, de toorn
van God. Ook dit is, samen met de voorgaande vraag, een uiting van de
verwachting van de mens (van de auteur) tegenover God om te laten aanvoelen dat
God geen onverschillige God is. Hij kan het kwaad en de pijn
van de mens niet goedkeuren, Hij walgt ervan en maakt zich kwaad.
De spanning loopt op: wanneer nu eindelijk het laatste zegel?
We moeten wachten tot Op 8 waarin het zevende zegel verbroken en het
boek geopend wordt. En wat blijkt nu. in één vers is alles gezegd. Het
gaat om de stilte. Welke stilte? De stilte van de verwondering om de nieuwe
wereld, het herwonnen paradijs, waar geen traan en geen verdriet meer is … Maar
het duurt slechts een halve tijd. De volle tijd is nog niet aangebroken.
We kennen toch: Zie, Ik maak alles nieuw, een nieuwe hemel en een
nieuwe aarde.
Maar onze vraag blijft: waar komt dat beeld van het Lam vandaan?
In het N.T. zijn er ongeveer
350 verwijzingen naar het absoluut niet te onderschatten, waardevolle,
onmisbare O.T., de inspiratiebron voor het N.T. De oorsprong van het lam moeten
we dus zoeken in het O.T. Daarom trekken we nu naar het boek Exodus, hoofdstuk 12: het lam dat
gemeenschap sticht. Het bloed van het lam brengt bevrijding en leven. De dood
gaat eraan voorbij. Bloed strijken aan de dorpel betekent als gemeenschap: op
weg gaan met de Heer. Wie kiest voor de farao (geen bloed aan de dorpels)
ondervindt slavernij en dood. Farao staat hier symbool voor machtsontplooiing,
onderdrukking. Heel het hoofdstuk verwijst naar het feest van Pesach (Pasen),
wat betekent: God zal voorbijgaan. Het ritueel van het bloed aan de
dorpel is een oud herdersritueel bij het begin van de lente, waar het eerste
lam werd geofferd aan de goden.
Nu begrijpen we het N.T.: Jezus is het Lam
Ook Jezus vierde Pesach. In het Johannesevangelie trekt Jezus driemaal
naar Jeruzalem om er Pesach te vieren. In hetzelfde evangelie sterft Jezus op
de voorbereidingsdag van Pesach.
(Joh 19,14;31) Hiermee wil Joh aanduiden dat Jezus het enige paaslam
is. Zoals ook Paulus aan de christenen van Korinte wil duidelijk maken: Jezus
is het paaslam, voor ons gestorven. Verder doordenken betekent dit: Jezus is
het lam van God dat bevrijding brengt, dat leven geeft. Zo kunnen we een
parallel trekken met het verhaal uit Exodus.
Meteen is de cirkel
rond.
We zijn vertrokken vanuit het boek Openbaring, waar het lam centraal
staat.
In Op 5,12-13 lezen we immers: Het lam dat geslacht is, komt alle
macht, rijkdom en wijsheid toe en alle kracht, eer, lof en dank. Het lam
van het boek Openbaring brengt ons naar het lam van Ex, dat bevrijding en leven
brengt. Het bevrijdende lam van God krijgt zijn volheid in Jezus van Nazaret.
Zijn trouw tot in de dood toe, zijn levensoffer, werd bevestigd door God in de
verrijzenis. Zo trekt hij nu als verrezen Heer met mensen op weg naar een
nieuwe hemel en een nieuwe aarde waar pijn en tranen niet meer bestaan Dit is
de apotheose van het boek Openbaring, hoofdstukken 21 en 22.
Deze hoofdstukken lezen we in de laatste lezing van dit werkjaar op donderdag
28 mei.
Iedereen is van harte welkom. Je hoeft absoluut geen theologische
studies daarvoor gedaan te hebben. Ben je gelovig en wil je de Bijbel echt
leren begrijpen?
Met dank aan Bijbelleider Roger voor deze samenvatting, die echter
nooit helemaal de rijkdom van een Bijbellezing kan weergeven.
OP DE AGENDA
Paasmaandag 6 april in de kapel van het begijnhof om 16 uur: de
jaarlijkse herdenkingsmis van zr. Marcella Pattyn en al de Kortrijkse begijnen
wordt vocaal ondersteund door het kerkkoor Pro Ecclesia met als voorganger
deken Geert. Iedereen is van harte welkom.